Leonardo

EditRegio

n1EditRegion4

EditRegion3

EditRegion7

EditRegion6

Catch 22

Catch-22 is een term, afkomstig uit de roman Catch-22 van Joseph Heller, waarin een algemene situatie wordt beschreven waarbij een individu twee acties dient te verwezenlijken die wederzijds afhankelijk zijn van de andere actie, welke als eerste dient te zijn voltooid. In het boek van Heller probeert luchtmachtmilitair Yossarian onder gevaarlijke gevechtsmissies uit te komen door zichzelf krankzinnig te laten verklaren. Voor die verklaring moet hij een document tekenen met de aanvraag voor een beoordeling door een arts. Maar zijn meerdere zegt dat als Yossarian in staat is om dat document te tekenen, hij per definitie gezond is. Hij krijgt dus geen ontheffing. Heller beschrijft daarmee de situatie van een normale, gezonde man die uit lijfsbehoud geen oorlog wil voeren. Maar juist omdat hij normaal en gezond is, wordt hij geschikt bevonden als soldaat.

Een ander voorbeeld van deze situatie komt naar voren bij het zoeken van een baan. Bij het verlaten van de schoolbanken naar een carrière, kan een Catch-22-situatie ontstaan als men zonder werkervaring geen baan kan krijgen, terwijl men zonder baan geen werkervaring kan opdoen.

Aan het einde van de zomer 1978 was het vooruitzicht op een baan als vlieger extreem laag. De vraag naar vliegers in alle geledingen van de luchtvaart was klein. Er werd spreekwoordelijk gevochten om ieder baantje, iedere vorm van werk om maar aan de slag te kunnen komen of te blijven. Betaling was slecht en de hoeveelheid werk gering. Ook Nederlands meest gerenommeerde vliegopleiding , de RLS of Rijksluchtvaartschool, ging in deze periode gedurende 2 jaar dicht en nam geen leerlingen aan. De kansen op een vaste baan waren vrijwel nihil, laat staan de mogelijkheid om ooit bij de grote luchtvaartmaatschappijen te komen.

Als leerling van de Nationale Luchtvaartschool kon je niet bogen op een opleiding van het zelfde niveau als de Rijksluchtvaartschool ( althans dat was de heersende gedachte in die tijd ). In 1986 zou deze gedachte een enorme ommezwaai maken toen de KLM niet genoeg vliegers kon krijgen via de RLS en mensen begon aan te trekken uit de Vrije Markt.

Acht jaar eerder, in 1978 was men nog niet zover. Alle Vrije Markt vliegers sappelden en vochten als jonge honden om de schamele botten die de Luchtvaart naar hen toe gooide. Alle aanbod van werk heb ik in die tijd dan ook geaccepteerd, op 1 uitzondering na en dat betrof het reclamevliegen. Het risico van dit werk vond ik onacceptabel, zeker voor onervaren vliegers. In de loop der jaren zijn er relatief veel mensen bij dit werk om het leven gekomen voornamelijk doordat hun vliegtuig bij de steile klim na het oppikken van de reclamesleep teveel snelheid verloor. De overtrokken toestand van het vliegtuig in combinatie met de lage hoogte maakte dat de kans op herstel door de vlieger vrijwel nul was. Hoewel de diverse ongevallenrapporten vrijwel unaniem de betrokken piloot aanwijzen als de verantwoordelijke voor het ontstaan van het ongeluk kijkt bijna niemand naar de (werk)omstandigheden en de prestatiedruk die relevante factoren vormen voor het ontstaan van dit type ongeval. Het is echter de vlieger die daarbij de - soms ultieme - prijs betaalt.

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 9-11-2023